Đồng hồ cơ bản chia thành 2 loại: Đồng hồ cơ và đồng hồ Quartz (đồng hồ pin). Những bộ máy cải tiến khác cơ bản vẫn dựa trên nền tảng của 2 loại máy này. Trước khi người ta phát minh ra pin thì chỉ tồn tại duy nhất đồng hồ cơ – chiếc đồng hồ truyền thống, không cần “sạc điện” mà vẫn chạy bền bỉ cả chục, cả trăm năm.
>>>Xem thêm: Cách xử lý đồng hồ cơ bị đứt dây cót <<<
1. Đồng hồ máy cơ là gì?
Đó là những chiếc đồng hồ được vận hành bằng bộ máy cơ, trong đó, bộ máy cơ được tạo ra từ những linh kiện hoàn toàn cơ khí (không chứa linh kiện điện tử), chuyển động nhờ nguồn năng lượng cơ học do dây cót sinh ra. Đồng hồ cơ có 5 bộ phận: Bộ tạo năng lượng, bánh răng, bộ thoát, bộ điều khiển và bộ hiển thị thời gian.
Cấu tạo đồng hồ cơ rất phức tạp, có ít nhất cả trăm chi tiết riêng lẻ được ráp nối trực tiếp hoặc gián tiếp (thông qua những bộ phận khác), tạo thành 1 khối thống nhất, truyền động năng cho nhau. Mục đích cuối cùng là để tạo nên sự chuyển động của các kim trên mặt số.
2. Phân loại đồng hồ cơ
Về cơ bản, có 2 loại đồng hồ cơ (được phân biệt qua cơ chế bộ máy) là: đồng hồ cơ lên dây cót bằng tay (Hand Winding/ Hand-Wound/Manual Wind) và đồng hồ cơ tự động lên dây cót (Automatic/Self-Winding) .
Đồng hồ lên cót tay: Người dùng phải dùng tay vặn núm đồng hồ để căng dây cót. Mỗi lần dây cót căng, bình thường đồng hồ Thụy Sĩ chạy được khoảng 38 tiếng, đồng hồ Nhật chạy được khoảng 40 tiếng.
Đồng hồ cơ automatic là gì: Là đồng hồ cơ tự động hoạt động dựa vào động năng do tay người đeo tác động vào bộ máy. Để đủ năng lượng cho bộ máy hoạt động ổn định, người ta phải đeo đồng hồ khoảng 8 tiếng/ngày.
3. Cơ chế hoạt động của đồng hồ cơ?
Cấu tạo của máy đồng hồ cơ rất phức tạp nhưng về cơ bản thì hầu như tất cả các loại máy đồng hồ cơ sẽ có những linh kiện chính yếu và cơ chế hoạt động như sau:
Sơ đồ tối giản các thành phần chính yếu của đồng hồ cơ
1. Dây Cót: tiếp nhận năng lượng (do tay lên dây cót hoặc bánh đà tự động lên dây khi đeo) và tích trữ năng lượng, năng lượng tích trữ trong cót sẽ chuyển dần đến các bánh răng truyền động và bánh răng truyền động sẽ chuyển đến các bộ phận khác.
2. Các Bánh Răng Truyền Động: nhóm linh kiện chịu trách nhiệm truyền năng lượng từ cót đến các bộ phận khác.
3. Bộ Hồi: nhóm linh kiện tiếp nhận năng lượng từ bánh răng truyền động chuyển đến Bộ Dao Động và tiếp nhận năng lượng đã được phân bổ đều đặn trả về từ Bộ Dao Động để truyền cho Nhóm Bánh Răng Giờ Phút Giây. Các linh kiện chính gồm Ngựa, Bánh Xe Gai,…
4. Bộ Dao Động: nhóm linh kiện chịu trách nhiệm điều tiết (chia đều năng lượng “vô trật tự” từ cót thành “lượng vừa đủ”) để xoay các kim sao cho kim chuyển động đều đặn mỗi một phần nhỏ của giây. Các linh kiện chính gồm: Bánh Lắc, Dây Tóc…
5. Nhóm Bánh Răng Giờ Phút Giây (và nhiều bánh răng chức năng khác): các linh kiện nhận năng lượng đã được chia thành các phần “đều nhau” từ Hồi và chuyển động “đều đặn”, năng lượng truyền dần từ Bánh Răng Giây đến Bánh Răng Phút rồi tới Bánh Răng Giờ,… từ đó ta có được Giờ, Phút, Giây, Lịch…
4. Sự khác biệt của đồng hồ cơ và đồng hồ pin
Thông thường, đồng hồ pin nhỏ gọn, chính xác hơn đồng hồ cơ. Đồng hồ cơ có cấu tạo phức tạp và có sai số lớn hơn nhiều. Đó là điều không thể tránh khỏi.
Sai số cho phép của đồng hồ cơ ở ngưỡng dưới 60 giây trên ngày. Sai số thường gặp là +-25 giây đến +-10 giây/ngày. Mức sai số ở các cỗ máy cơ cao cấp là +- 4 đến +-6 giây/ngày. Xác định dùng đồng hồ cơ là phải chấp nhận mức sai số này. Tuy chúng có sai số nhiều hơn đồng hồ pin nhưng cũng không quá đáng kể và hoàn toàn chấp nhận được.
Vì cấu tạo phức tạp từ hàng trăm các chi tiết nhỏ khớp nối nên đồng hồ cơ chịu lực, chịu shock kém hơn đồng hồ pin. Đồng hồ cơ có giá trị cao về mặt sáng tạo nghệ thuật và là niềm hấp dẫn vô tận đối với các tín đồ đam mê đồng hồ. Dù cho các cỗ máy hiện đại, thông mình có xuất hiện thì đồng hồ cơ truyền thống vẫn giữ được giá trị tinh hoa.
Qua bài viết này, Belowatch đã cung cấp thêm thông tin về chiếc đồng hồ cơ. Hi vọng rằng bạn sẽ có thêm nhiều hiểu biết để lựa chọn cho mình chiếc đồng hồ phù hợp nhé!